هورمون شناسی
در بیماریهای مختلف مقدار هورمونها در خون افزایش یا کاهش مییابد. پزشک میتواند این گونه بیماریها را با دانستن مقدار یک هورمون در خون تشخیص دهد. از این رو، پس از معاینهی بیمار اگر برخی از نشانههای بیماری هورمونی را در او تشخیص دهد، بررسی هورمونی را به بیمار پیشنهاد میکند. بیمار به آزمایشگاه تشخیص طبی مراجعه میکند و در بخش هورمونشناسی از او مقداری خون میگیرند و با کمک ابزارها و روشهای زیستشیمیایی میزان هورمونها در خون وی اندازه گیری میشود.
به طور معمول مقدار هورمونها در خون بسیار پایین است. بنابراین، برای اندازهگیری هورمونها باید از ابزارهای بسیار حساسی کمک گرفت تا بتوان مقدار عادی و غیر عادی را از هم تشخیص داد. در همهی روشهای اندازهگیری هورمونها، پادتنها(آنتیبادیها) نقش بنیادی دارند. پادتنها مولکولهای پروتئینی هستند که دستگاه ایمنی در برابر مولکولهای بیگانه تولید و ترشح میکند. هر نوع پادتن فقط به یک نوع مولکول خارجی متصل میشود.
هورمون های بدن که ساختار مولکولی آنها، پروتئین ها هستند، بسیار در تنظیم عملکرد بدن اهمیت دارند. هورمون ها از غدد مهم بدن ترشح میشوند و اثرات مهمی بر اعضای مختلف بدن دارند. مهمترین غده بدن تیروئید می باشد که هورمون های (T3,T4,TSH) را ترشح میکند که در سوخت و ساز چربی ها و قند تاثیر بسزایی دارند.
اندازه گیری هورمون های بدن جزء جدایی ناپذیر آزمایش های تخصصی به شمار میروند. این هورمون ها با دستگاهها پیشرفته الایزا و وایداس اندازه گیری می شوند و دستگاههای مذکور در بخش هورمون شناسی آزمایشگاه به آزما نوين موجود بوده و با دقت بسیار بالایی نتیجه آزمایشها را بدست می آورد.
انواع هورمون :
هورمونهای پپتیدی : مانند هورمونهای زنانه FSH , LH و هورمون انسولین
هورمون های استروئیدی : در ساختار مولکولی شان کلسترول وجود دارد. مانند استروژن و تستسترون
هورمون های دارای ساختار آمینی : از یک اسید آمینه ساخته می شوند مانند هورمون های تیروئید و هورمون های غده فوق کلیه ( دوپامین، آدرنالین و نورآدرنالین )
عملکرد هورمونها :
هورمون های از طریق وجود گیرنده یا Receptor که در سلول هدف وجود دارد به سلول متصل شده و وارد آنها شده و تاثیر خود را می گذارند.